Formy współpracy przedszkola z rodzicami

Współdziałanie wychowawców, nauczycieli z rodzicami i opiekunami dzieci jest jednym z istotnych czynników prawidłowego funkcjonowania przedszkola i rodziny. Warunkuje harmonijny rozwój dzieci. Wpływa zarówno na ich postępy w nauce, jak i w zachowaniu. Daje również szansę ciągłego doskonalenia się nauczycieli i rodziców jako wychowawców odpowiedzialnych za wielostronny rozwój dzieci.
Współpraca ta nie dotyczy tyko rodziców. Jeżeli dzieckiem zajmują się dziadkowie lub dorastające rodzeństwo, wówczas ich także trzeba traktować jak partnerów.
Przedszkole i rodzina to dwa podstawowe środowiska wychowawcze, dlatego powinno istnieć pomiędzy nimi świadome i celowo zorganizowane współdziałanie. Współpraca rodziców i  nauczycieli jest wspólnym działaniem dla osiągnięcia dobra poszczególnych dzieci w procesie nauczania i wychowania.
O tym, jakie znaczenie ma współpraca z rodzicami wiedzą i rodzice, i nauczyciele. Naczelnym celem współpracy tych dwóch środowisk jest dążenie do usprawniania pracy wychowawczej z dziećmi. Nie chodzi tylko o doskonalenie działań wychowawczych jedynie w stosunku do dzieci tzw. trudnych czy zaistniałych w grupie sytuacji konfliktowych. Stosowane w praktyce różnorodne formy współpracy wychowawców z rodzicami i opiekunami dzieci, dotyczą spraw związanych z wychowaniem wszystkich dzieci bez wyjątku. Należą one do codziennych oddziaływań wychowawczych przedszkola oraz domu i przysługuje im taka sama ranga jak zajęciom dydaktycznym, których celowości nikt nie kwestionuje. 
Wychowawca znając dziecko i posiadając odpowiednią wiedzę psychologiczno - pedagogiczną, ukierunkowuje pracę rodziców, ukazując prawidłowości i wszelkie nieprawidłowości oraz nowe metody postępowania.
W dzisiejszych czasach, aby przedszkole zyskało miano tzw. "Naszego Przedszkola", konieczne staje się wypracowanie takiego modelu współpracy z rodzicami, gdzie obie świadomie współpracujące strony, miałyby poczucie współdecydowania w sprawach ważnych dla wychowania i kształcenia dziecka . Aby sprostać tym wymaganiom stosujemy różne formy współpracy z rodzicami. Powinny one być najkorzystniejsze z punktu widzenia potrzeb dzieci, w zakresie poznawania świata, rzeczy, ludzi, przeżywania wartości.
A oto główne formy współpracy wychowawcy przedszkola z rodzicami i opiekunami dzieci.
Plan adaptacyjny
maj
- zorganizowanie festynu dla rodziców i dzieci z naszego środowiska pod hasłem "Bądźmy razem a nie osobno",
czerwiec
- zorganizowanie "Dni otwartych", informowanie rodziców o sposobach radzenia sobie z problemem adaptacji, zapoznanie z budynkiem przedszkolnym, zaproszenie do zabaw w ogrodzie pod opieką rodziców,
- zabawy swobodne na sali z udziałem rodziców,
- zorganizowanie wspólnej zabawy z rodzicami, wykorzystanie tańców integracyjnych
wrzesień
- umożliwienie rodzicom pobytu z dzieckiem na sali,
- zorganizowanie zebrania z rodzicami,
- zajęcia integracyjne z dziećmi w grupach, założenie tablic grupowych ze zdjęciami dzieci.
Praca indywidualna z rodzicami, którą prowadzi się stosując takie formy jak: rozmowy indywidualne, grupowe.
W kontaktach indywidualnych uzyskuje się informacje o dziecku, o jego dotychczasowym rozwoju, aktualnych problemach wychowawczych i zdrowotnych. Informuje się rodziców o stanie emocjonalnym dziecka, jego zainteresowaniach, zdolnościach i problemach.
Poprawnie przebiegająca rozmowa może oddać obu stronom niejedną przysługę: pogłębić zaufanie rodziców czy opiekunów do wychowawców i odwrotnie, łagodzić u rodziców napięcia spowodowane trudnościami w wychowaniu dziecka, przełamywać poczucie niepewności i osamotnienia, ograniczyć błędy wychowawcze rodziców i nauczycieli, pomóc w bardziej jednolitym i zwartym oddziaływaniu wychowawczym przedszkola i domu.
Zebrania grupowe z rodzicami mogą dotyczyć zaplanowanego wcześniej tematu zgłoszonego przez rodziców, mają formę informacyjną o tym, co dzieje się w grupie, mogą być okazją, aby wyjaśnić sobie wątpliwości lub podzielić się swoimi uwagami na różne tematy.
W trakcie zebrań może nastąpić bezpośrednia wymiana zdań dotycząca aktualnych zamierzeń wychowawczych, dydaktycznych  realizowanych w danej grupie - osiągnięć, trudności i wspólnego szukania środków zaradczych. Na zebrania zapraszane są osoby współpracujące z przedszkolem w zależności od potrzeb - Pani logopeda, psycholog, stomatolog, pediatra.
Wycieczki, festyny, na których panuje swobodna atmosfera, a obecność wychowawcy razem z rodzicami, daje dzieciom poczucie przynależności i wspólnoty. Znacznie łatwiej później w trakcie roku szkolnego nawiązać rozmowę na trudne tematy, jeśli wcześniej spędziło się trochę czasu razem.   Zajęcia otwarte
Zajęcia otwarte są doskonałym uzupełnieniem informacji o pracy nauczyciela. Dzięki tym spotkaniom rodzice mogą w bezpośredni i atrakcyjny sposób poznać wypełniane w przedszkolu zadania i stosowane metody pracy. Jednak najważniejsze dla rodziców jest zobaczenie własnego dziecka wśród rówieśników. To doskonały sposób poznania i oceny jego wiadomości w porównaniu z innymi dziećmi. Bezpośredniego uczestnictwa i doświadczania tego , co robi i jak to robi dziecko, nie zastąpi nawet najpełniejsza informacja nauczyciela. Zajęcia odbywają się co najmniej dwa razy w roku, są interesujące, wyzwalające aktywność dzieci i angażujące rodziców. Zauważone problemy czy niepowodzenia zmuszają rodziców do refleksji. Może to być impuls skłaniający do wyjaśniania przyczyn i szukania środków zaradczych.
Wspólne świętowanie
Spotkania świąteczne rodziców, dzieci i nauczycieli dotyczą wszelkich uroczystości przedszkolnych, takich jak: Zabawa Andrzejkowa, Zabawa Noworoczna, Jasełka, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Matki, Dzień Dziecka, pikniki rodzinne , uroczyste zakończenie roku szkolnego oraz w zależności od okoliczności. Dzięki swej niecodzienności i atrakcyjności wpływają na emocjonalne zaangażowanie dzieci. Prezentują one to, czego nauczyły się w przedszkolu.
Do pomocy przy organizowaniu uroczystości zachęca się rodziców. Przygotowują oni stroje i rekwizyty dla dzieci. Aby uroczystość była rzeczywiście wspólnym świętowaniem, jest zabawą z aktywnym uczestnictwem dzieci i osób im najbliższych. Nie musi ograniczyć się miejscem tylko do przedszkola. Można korzystać z różnorodnych sal widowiskowych, stadionów. Wymaga to trochę wysiłku, ale naprawdę warto.
Inne formy współpracy z rodzicami
Wizyta w domu rodzinnym dziecka
Odwiedzając dziecko w domu rodzinnym należy dokładnie ustalić datę spotkania oraz godzinę. Ta forma jest bardzo cennym źródłem wiedzy o dziecku, sytuacji materialnej, stosunkach panujących w rodzinie, miejscu dziecka w rodzinie. Pozwala też na zbliżenie się do rodziny, zainteresowanie jej problemami, wzbudzenie zaufania i przekonanie o pozytywnym nastawieniu.
Kącik dla rodziców
Spełnia ważną pośrednią formę informacyjną. Powinny znajdować się w nim:
- artykuły o tematyce pedagogicznej lub psychologicznej,
- ekspozycje literatury dziecięcej dla poszczególnych grup wiekowych,
- regulamin oraz statut przedszkola,
- rozkład dnia w przedszkolu,
- informacje o formach współpracy,
- informacje o zajęciach dodatkowych dla dzieci,
- telefony poradni specjalistycznych, zadania psychologa, logopedy,
- podziękowania dla aktywnych rodziców,
- wytwory działalności plastyczno-konstrukcyjnej dziecka,
- normy żywienia dla dzieci, jadłospis.
Zeszyt pilnej korespondencji
Służy do wpisywania przez rodziców, z wyprzedzeniem jednodniowym próśb i życzeń w sprawach bieżących dotyczących dziecka.
Skrzynka pytań
Przeznaczona jest dla rodziców , którzy nie mają odwagi lub czasu na bezpośrednią rozmowę. Z tymi rodzicami należy się umówić co do sposobu korzystania ze skrzynki (anonimowe pytania i wskazówki dla konkretnego nauczyciela lub przedszkola ogólnie). Żadne pytanie lub wniosek nie są zlekceważone. W przypadku pytań osobistych rozmowę należy prowadzić indywidualnie w kameralnych warunkach.
Można sformułować kilka ogólnych dyrektyw współdziałania wychowawców, rodziców i opiekunów dzieci. Są to: zasada pozytywnej motywacji, partnerstwa, jedności oddziaływań oraz systematycznej współpracy.
Zasada pozytywnej współpracy mówi, że ważnym warunkiem skutecznej współpracy wychowawców i rodziców jest całkowicie dobrowolny w nim udział. Chodzi o to, aby wszyscy byli świadomi współpracy, jak również korzyści z niej wynikających.
Zasada partnerstwa podkreśla równorzędne prawa i obowiązki wychowawców oraz rodziców. Chodzi o to, aby żadna ze stron nie czuła się mniej wartościowa od drugiej, aby tworzyły rodzaj wspólnoty, której członkowie mają w miarę jednakowy udział w podejmowaniu decyzji i razem ponoszą odpowiedzialność za wprowadzenie ich w życie.
Zasada jedności oddziaływań przypomina o konieczności realizowania przez wychowawców i opiekunów dziecka zgodnych celów w pracy wychowawczej. Oprócz zgodności celów ważne jest także uzgadnianie metod i form oddziaływań.
Zasada systematycznej współpracy ukazuje potrzebę czynnego i stałego zaangażowania się w wykonywanie zadań inicjowanych i organizowanych podczas współdziałania wychowawców i rodziców.
Przedstawione zasady nie obejmują na pewno wszystkich, którymi powinni kierować się zarówno wychowawcy, jak i rodzice.
Wychowanie jest z pewnością tym skuteczniejsze, im mocniej  opiera się na współdziałaniu wychowawców, rodziców i opiekunów dzieci.